veni, vidi, fietsie
velgdikte voor iedereen!
Weet je wat kut is? Dat er een randje in je velg zit om de hieldraad van je band vast te houden. Anders zou je gewoon met je schuifmaat de dikte kunnen meten op de plek waar je remblokje de velg raakt. Maar dat gaat dus niet. Waarom wil je dat weten? Dat wil je weten omdat het verrekte vervelend is als je velg daar scheurt, want als je dan remt bestaat de kans dat je achterwiel meteen vastslaat. Een ander dingetje is dat die velg heet wordt bij het remmen en hoe meer vlees er op zit, hoe beter de warmte wordt opgenomen.
Voor mensen zoals ik, die zich voor de lol regelmatig met in totaal zo'n 140 kilo van een kutpierenee afstorten, is het verrekte belangrijk dat die velgen het nodige vlees hebben. Het is ook vanwege die omzetting van kinetische energie in warmte, dat het handig is om de remkracht over je voor- en achterwiel te verdelen, wat ik persoonlijk overigens zelden doe, tenzij ik te weinig remkracht met alleen achter heb. Dat komt omdat we hier met zonder bergen opgroeien denk ik. Maar het is wel een goed idee. Omdat de meeste mensen bang zijn van hun voorrem, ook als ze niet zoals ik een verende voorvork hebben die het extra eng maakt, slijten achtervelgen veel sneller dan voorvelgen.
Hetzelfde geldt overigens ook voor de remblokken. Hoe groter die zijn, of hoe dikker, hoe beter ze de warmte kunnen inpissideren of hoe dat heet. En hoe minder ze slijten, ook. Voor de remkracht maken de afmetingen van je blokjes niet uit. Maar hoe groter je bent of hoe steiler je afdalingen, hoe groter je remblokken zouden moeten wezen.
Na verloop van tijd kan je zien dat het remvlak hol wordt en dan is het tijd om zenuwachtig te worden. Wanneer moet een velg vervangen worden? Er zijn twee meetmehoden om dat vast te stellen.
Hier komen ze!
2 methodieën
Methode 1 komt uit het Idworx handboek. Idworx maakt z'n eigen velgen en zoals alles bij Idworx ging dat met vallen en opstaan en snel in productie nemen dus dat was gedoe en ik ben er persoonlijk niet van overtuigd dat hun velgen beter zijn dan wat je normaal aan een Rohloffnaaf hangt. Misschien dat Gerrit daarom wil dat je elke 1000(!) km je velgen controleert.
Dat kan heel snel, want je hebt er alleen een fietspomp en een schuifmaat voor nodig.
Het werkt door drie streepies op je velg te zetten, en vervolgens met je schuifmaat de breedte van je velg op die plekken te meten. Normaal gesproken zit er lucht in die band en afhankelijk van de breedte van en de druk in je band zal die je velg naar buiten duwen. Je meet op het uiterste randje waar je velg zeg maar overgaat in band.
De theorie is dat er een verschil kan ontstaan bij volle en lege banden naarmate de velg op het remvlak dunner wordt.
Om dat te controleren herhaal je metingen op de andere twee gemarkeerde plekken, en laat vervolgens de lucht uit je band lopen. Kijk nu opovernieuwalweer op dezelfde plaatsen of je velg is gekrompen. Van Gerrit mag het verschil maximaal 0,3 mm zijn bij 3 bar en 50 mm brede banden. Mijn banden staan op 4 bar en zijn inderdaad 50 mm, maar ik meette geen verschil met of zonder druk, en als ik dat wel had gedaan had ik ze ongeacht het verschil meteen vervangen, maar dat ben ik en ik heb ook geen gerritvelgen.
methode nummer 2
De tweede methode is ingewikkelder, want daarvoor moet je wiel druit en je band er af. Door het in de inleiding reeds genoemde randje kun je niet met je schuifmaat meten hoe dik die velg daar is. De truc is om er iets in te leggen waarvan je weet hoe dik het is. De onderkant van een gebroken boortje van 2 mm bijvoorbeeld. Ik kijk altijd even op de werkbank wat er rondslingert en vandaag was dat het kettingmonteerhulpstuk. Dat is gewoon een gebroken spaak die aan twee kanten is gebogen en die handig is om de spanning van de kettinguiteinden te halen als je een ketting op maat maakt.
Leg dat stukje spaak of boor onder de groef en pak je schuifmaat en meet met het stukje spaak erbij:
Je wilt je schuifmaat een beetje scheef houden zodat het puntje ervan op het diepste punt van de uitgesleten remgroef staat: de kleinste waarde is de juiste. Trek van de gemeten waarde de spaakdikte af, en je weet hoe dik je velg op het dunste punt is. Doe dat ook aan de linkerkant; niet alle velgen slijten aan beide kanten even snel omdat de remblokken links en rechts niet altijd even ver van de velg staan.
Als je ongeveer een mm overhoudt, dan is het zinnig om ook op andere plekken te controleren. Ook als je wiel een breedteslag heeft, zou ik op de plek waar je wiel dichter bij je remblokken staat nog even meten.
De absolute minimumdikte is 1 mm. Als je velg een slijtagegroef heeft dan verdwijnt die bij die dikte en weet je dat het tijd is om je velg te vervangen. Bij andere velgen komt er juist iets tevoorschijn als de slijtage te ver reikt. Soms heb je vreemde wielen en dan is het motto meten is weten.
Als je een pokkeënd gaat fietsen en/of natte/modderige omstandigheden verwacht, zou ik niet met 1 mm vlees vertrekken. Bedenk dan zelf wat handig is.
