veni, vidi, fietsie

Collega B is een goede collega. Niet alleen in de zin van dat-ie het 7 jaar heeft uitgehouden met mij in 1 ruimte hoewel ik er maar 1 dag in de week fysiek was dus dat scheelt, maar ook omdat het een tof mens is en hij heeft bovendien als enige outsider de eer om met meer dan 1 zin geciteerd te zijn geweest geworden op deze website. ALs je wilt weten waar dan moet je gewoon alles hier even doorlezen.

Enniewee. Ik kwam collega B na jaren ineens tegen op Terschelling deze zomer. Het was naast de Brandaris waar nevenstaand gedicht in de etalage van de verder gesloten ijszaak hing - de enige ijszaak waar op deze webstek meer dan 1 regel aan vies is gemaakt. Hij stond dus op dezelfde camping als ik, maar dan nog afgelegenderder dus we waren elkaar al 48 uur misgelopen.Of misgefietst.
Hij vertelde bij de gezamelijk genoten theeceremonie dat hij een ouwe Koga had en dat daar van alles aan moest gebeuren maar dat hij ook slachtoffer was geworden van de moderne arbeidsverhoudingen waarin iedereen onbeperkt flexibel moet zijn want zijn baas was falliet gegaan.

Collega B fietste al met bagage en gezin naar het buitenland voordat ik wist dat het uberhaupt kon. Bovendien wist ik dat hij op wielrennen had gezeten en dan moet je dus echt hard kunnen rijden hoewel ik dan wel weer moeite heb om collega B zonder beenhaar voor te stellen. Mezelf kennende zal ik wel lacherig over zijn fietsreizen gedaan hebben, en ook wel over andere dingen zoals dat hij geen auto heeft, want ik ben best een eikol al zeg ik het zelf en dus zag ik hier een mogelijkheid om een beetje met mijn eigen gedrag in het reine te komen van die 7 jaar, dus toen heb ik gezegd breng dat apparaat langs en dan ga ik 'm opknappen en dan hoef je alleen de onderdelen te betalen.

En zo geschiedde.

Hij had gelijk dat het een toffe fiets is. Het is geen koga maar een originele halverwegejaren80 top-of-the-line Koga Miyata Randonneur met het originele Miyataframe, cantileverremmen en een reesstuur en dan ook nog in de kleuren zilver en zwart uitgevoerd. Destijds stond-ie voor 1500 gulden in de winkel (Lohman in Amsterdam als we de stikker op het achterspatbord mogen geloven) en de meeste mensen konden er alleen maar van dromen, maar collega B heeft er destijds dus gewoon een gekocht van het geld van zijn krantenwijk. Ook in retrospectief nog altijd een uitstekende investering.
Ook het originele zadel zit er nog op en dat mag er ook niet af want het zit lekker (never change a winning zadel), maar toen ik met de smurf op zijn fiets naar de chinagoge was gefietst zeiden ze eerst de remblokken voor zitten verkeerd om (niet mijn fout) en daarna moet er geen ander zadel op, maar dat hoeft dus niet.
Zoals wij allemaal weten is de naam koga, waarbij de ga voor gaastra staat en de ko voor de naam van de moeder van gerrit die ik vergeten ben maar waar ik altijd van denk dat het koby of zo was en Miyata voor Miyata wat een japanse framebouwer was, verkocht aan de accellgroep waardoor een koga tegenwoordig gewoon een Batavus met kapsones is. Serieuze vakantiefietsenwinkels hebben de Koga er daarom al jaren geleden uitgeflikkerd als merk, zodat je nu meteen bij een reisfietsenwinkel kan zien of ze verstand hebben van reisfietsen door naar de gevoerde merken te kijken.

Dit terzijde.

We begonnen met de aandrijving want de fiets was voorzien van een freewheel en er zaten 6 tandwieltjes op en voor zaten er 3 maar dan wel raceverzet dus het middenblad was wat op een trekkingfiets als buitenblad zit. Collega B vertelde dat hij in Engeland moeite had met de klimmetjes dus toen zei ik dat me dat niet verbaasde gezien De Verhoudingen. Elders op deze website heb ik een link gezet naar een andere website waar ze hebben uitgekiend wat je aan verzet nodig hebt om met een bepaalde hoeveelheid bagage fijn rond te kunnen rijden. Voor deze fiets waar je denk ik een kilo of 20 max aan wilt hangen kwam ik uit op een verzetbereik van 22" tot 105". Het kleinste verzet moet je dus per trapasomwenteling 22 inch verderbrengen en als je bergaf ook nog wat wilt trappen dan heb je een grootste verzet nodig dat 105 inch verplaatsing oplevert.

De volgende stap is dan kijken bij Sheldon want die heeft een sprocketcalculator en dan kan je zien wat je aan tandwieltjes nodig hebt om die verzetten te kunnen rijden. Het resultaat zag er zo uit:

Hij heeft nu een 34 als grootste dus nu heeft-ie met 19,8 2 inch zijnde 5 centimeter nog wat speling ook. En met deze indeling kan hij op het grootste verzet ook nog wat heuvelaf mee blijven trappen als de wind meezit.
Aan de voorkant moet hij het volgens deze theorie met 46-36-24 doen. Ik had ingeschat dat de voorderailleur dat wel aan zou kunnen en dat is ook zo. Toen hij binnenkwam zat er 52-42-32 op en achter 12-28 in 6 stapjes. Die oude verzetten leverden aldoende een bereik op van 32 tot 122 inch en dat is met bagage duidelijk beter geschikt voor downhill dan uphill waarmee de moeizame beklimmingkjes in Engeland afdoende verklaard zijn.

Omdat er een keer een spaak achter was gesneuveld, was er ook een hulpvraag om er een andere freewheelconstructie op te zetten omdat dit freewheel alleen met twee kettingzwepen ontmanteld kan worden en dat zijn stomme dingen om in je bagage mee te nemen. De eigenaar betoonde zich bewust van het bestaan van de Next Best Thing, zoals in de markt gezet door de fietsenmaker uit KielWindeweerOfAllPlaces. Ik heb daar nog een leuk verhaal over namelijk dat Alma een voorwiel zat te spaken en dat kan hij echt heel goed en snel maar dit voorwiel lukte niet en gedoe en gepruts en niet uitkomen en gaatjes over op het wiel waar geen spaken inkonden en lang duren en het eind van het liedje was dat de fietsenmaker uit KielWindeweerOfAllPlaces een son-naafdynamo naar Alma had gestuurd met in de ene flens 18 gaatjes en de andere kant 16 gaatjes dus ik weet niet of het opzet was of niet maar hij heeft er Alma helemaal gek mee gekregen zo heette het uit de tweede hand.

Maar als je dus een spaak aan de aandrijfkant moet vervangen is het met een oud freewheel gedoe om de tandwieltjes eraf te krijgen - eigenlijk moet je daarvoor naar de fietsenmaker hetgeen ook het geval was geweest in het buitenland en collega B had geen goed gevoel bij de spaak die erin was gezet, aldaar. Bovendien waren de lagers een beetje harriewarrie wat op zich wel is op te lossen met nieuwe conussen, maar omdat dat gezoek en gedoe en geld kost hebben we gewoon besloten om er een glimmende nieuwe Tiagra achternaaf in te gooien. En als we dan toch bezig waren ook aan de voorkant maar meteen want dat zijn de kosten niet - je moet alleen het wiel even spaken. En de lagers daar liepen ook niet meer heel soepel.

Er moest dus een moderne hub voor een moderne cassette in en dat gaf natuurlijk gedoe want moderne cassettehubbies zijn 5 mm breder dan ouwe freewheelen, dus dat betekent dat het frame aangepast moest worden. Wie Miyata zegt, zegt staal en staal is gelukkig prima uit te buigen.
De vraag is wel of je padden daarna nog recht tegenover elkaar staan en om dat te controleren heb je een paddenrichter nodig en die heb ik niet. Dan kan ik naar de niet nader te noemen fietsenwinkel gaan om het daar te doen wat denk ik wel mag, maar dan moet je met het frame op je nek daar weer heen en daar had ik dan weer geen zin in dus ik heb zo'n ding besteld en collega B heeft de kosten zijnde 5 tientjes daarvan op zich genomen waarvoor dank.

De velgen zagen er goed uit. De cantilevers hadden er weinig indruk op gemaakt dus ik meende ze wel te kunnen hergebruiken ook al omdat er mooie ouwerwetse Mavic stickers opzitten. Wel leek het ons een goed idee om er dus behalve moderne tiagrahubbies ook nieuwe spaken in te doen. Dus de tussenstand was vrijwel nieuwe wieltjes en een compleet nieuwe aandrijflijn. Omdat ook het spatbord aan de voorkant niet aan de eisen van de moderne tijd leek te voldoen (er was hansaplast gebruikt om ze in verband te houden en achter waren een beugel afgebroken en een ontsierend dysfunctioneel achterlicht bevestigd) werd er besloten tot vervanging. Ik had een aardig setje gezien op de internet voor 2 tientjes dus dat moest er ook op.

Verder waren alle kabels na 30 jaar wel aan vervanging toe dus die moesten ook worden aangeschaft. De versnellingen werken met buiscommandeurs en dat is handig want die zijn overal mee compatiebel. De oude derailleur leed aan veermoeheid en de wieltjes waren ook niet helemaal je van het meer, maar zagen er wel tamelijk speciaal uit dus ik had er grote vraagtekens bij of daar nog iets mee te behapstukken zou zijn. Dus de keuze voor een nieuwe derailleur was snel gemaakt en collega B had een duidelijke voorkeur voor deore. De Deorederailleurs zijn op dit moment voor 9-speed bedoeld terwijl het mij een goed idee leek om voor 8-speed te kiezen. 8-Speed heeft een steviger ketting en de afstand tussen de voorbladen was ook berekend op een wat bredere ketting. We hebben ook overwogen om de hele crankset te vervangen omdat collega B dacht dat het lastig zou zijn om aan nieuwe bladen te komen voor een klassieke 5-armige spider met een bcd van 110 maar dat bleek erg mee te vallen.
En door het gebruik van die commandeurshifters maakt het ook geen zak uit dat 9-speed een gekke pull heeft waar die deorederailleurs tegenwoordig dus op aangepast schijnen te zijn.

De crankset is ook mooi glimmend en ik vond het zonde om er een standaard gevalletje op te zetten hoewel een standaard crankset wel goedkoper zou zijn geweest. Collega B besloot de 35 euro per glimmend kettingblad te investeren en ik denk dat dat een fantastische keus is geweest want het ziet er gewoon veel mooier uit.

Om een frame aan de achterkant 5 mm uit te buigen moet je normaal gesproken allebei de achtervorkjes 2,5 mm naar buiten zien te duwen. In de praktijk blijkt dat een frame zelden helemaal recht is, en ook de acterpadden van dit frame bleken behoorlijk uit het midden te staan. Je kunt dat constateren met een richtlineaal die ik ook niet heb, of door een stukje dun touw over het frame te spannen en de afwijking ten opzichte van de zadelbuis te meten wat ik wel heb. Op basis van die gegevens heb je alleen nog een stuk hout en wat gecontroleerde spierkracht nodig om het frame netjes uit te lijnen en aan te passen voor die tiagrahub.

Dan moeten de spaaklengten berekend worden voor de tiagrahubbies icm deze velg. Ik schrijf het even op voor collega B hier mocht-ie het nodig hebben: achter 298 en 296 mm en voor 300 mm. Ik heb ook twee extra spaken van 298 en 300 bijbesteld dus die krijgt-ie mee als reserve. Het zijn gewone plain 14 spaken, stevig en toch goedkoop en die hebben twee wieltjes opgeleverd waar hij nu levenslange garantie op heeft. Wat ik aan de buitenkant niet had gezien was dat de bussen in de velgen behoorlijk verroest waren, maar lijken me wel nog even mee te kunnen. Ik heb ze in de Owatrol gezet wat moet helpen en mocht hij het zat zijn, dan hang ik er ook voor niks twee nieuwe velgen aan. Net zo makkelijk.

Die dingetjes op de grond op de foto rechts zijn de ouwe hubbies met de afgeknipte spaken er nog in.

Dan was er nog de kwestie van de bandjes. Ze waren niet heel slecht aan de buitenkant, maar toen ik ze eraf haalde bleken ze toch wel aardig verdroogd en bovendien verschillend. Bij de chinagoge die ik dezer dagen frequenteer viel mijn oog op een setje Clement Strada's. Die kosten daar 37 euri per band, maar omdat ik er zo vaak kom mocht ik er 2 voor 50 euro meenemen dus toen heb ik collega B gevraagd of hij ervoor voelde om zijn fiets voor 50 euri 200 euri mooier te maken en omdat er toch geen arbeidskosten in het spel zijn zei hij ja doe maar en toen heb ik ze meegenomen. Ze zijn 28 mm breed en super comfortabel als je er 5,5 bar indoet en ze hebben een skin wall zoals dat in vaktermen heet zijnde een geel/bruine zijkant en dat ziet er echt retegaaf uit. In combinatie met de strakke spatbordjes zag ik het al helemaal voor me en het begint - zoals altijd - allemaal met verbeelding.

Collega B is inmiddels naar Leiden gefietst met zijn rijwiel en meldde net dat de brochure uit 1985 waar het rijwiel in staat nog online is en daarin staat-ie (op p. 20) naar nu ineens blijkt ook met skinwall bandjes, dus misschien heb ik toch weer minder verbeelding dan ik me verbeeldde. Er moet een bracketdynamo bijgezeten hebben ook, ooit, zo te zien, maar die was denkelijk op dit exemplaar vervangen door niets. De zadeltas ligt in de schuur, nog en de spatlap is bij oplevering verwijderd door de monteur van dienst want die vond het gevaarlijk als er onverhoopt een tak in zou schieten. De bidon aan de onderbuis was volgens diezelfde monteur bij de in 2013 verdwenen fietsenzaak "een gemakkelijke manier om tetanus te krijgen", waarna er dus een halve fiets werd opgeleverd en ik heb geen idee of er nog wat korting is afgegaan, toen..

Dus toen zaten we op rem- en versnellingskabels, ketting, voorbladen, 8-speed 11-34 cassette, spatbordjes, achterderailleur, spaken, hubbies en bandjes en toen stond de teller op 260 euri exclusief paddenrichter zijnde in twee keer in porties van 100 nog een beetje euri besteld wegens geen verzendkosten. En toen moest het allemaal op de fiets en dat is ook gelukt. Hoewel de padden pesies recht tegenover mekaar stonden toen ik het frame had gericht en iets uitgebogen dus achteraf had ik (of eigenlijk collega B) die paddenrichtert dus niet hoeven kopen maar dan had ik ook niet geweten dat ze gewoon pesies tegenover mekaar hadden gestaan.
En het achterlicht van het andere paupermerk dat we ook in de fietsenstalling verkochten niet simson maar cordo moest een halve centimeter omhoog voor het nieuwe spatbord dus dat werd nog even boren in het bevestigingsplaatje achterop de bagagedragert. En de remmen zijn even los geweest wegens ook wat corrosie en ingevet en weer afgesteld.

Als extra heb ik ook het afgeragde slot even overgespoten en omdat ik geen zwart had maar wel ongeveer dezelfde kleur grijs als dat het oorspronkelijk was is het nu dezelfde kleur gebleven maar wel netter. Alleen de sleutel is nu nog verroestigjes zie ik in de kloosup.

Toen alles aanmekaar was gemonteerd had ik een rijdende fiets en toen heb ik het zadel lager gezet en de smurf bevolen om met mij naar Vlaardingen te rijden en dat hebben we toen gedaan en ik moest flink aan de bak want hij reed op een gegeven moment 37 km/uur en hij was helemaal verliefd op die fiets omdat-ie zo lekker rijdt en hij wilde 'm ook meenemen naar huis om er de hele herfstvakantie op te kunnen rijden maar dat ging dus mooi niet door want stel je voor.
Hij moest mee naar Vlaardingen omdat ik ergens had laten vallen dat de smurf een soort fixieachtige fiets wilde maar dan met versnellingen en toen bleek dat er een aardige jongeman is die een gazelle reesfietsframe overheeft in een wat kleinere maat met allerhande losse onderdelen en toen zijn we daar langsgeweest voor de maat en nu ga ik voor weinig een hippe stadsfiets voor de smurf bouwen waarmee hij zijn vriendjes kan bijhouden en daar maak ik ook weer zo'n lulverhaal bij dus het gaat goed kwa projektjes momenteel.

Ik heb helaas geen foto's van toen hij binnenkwam hier, maar wel wat van Het Proces:

 

De bandjes lijken vrij hoog waardoor ze er comfortabel uitzien. Gustav Clement had in 1878 een bandenfabriekje in Frankrijk dat na de Eerste Wereldoorlog is verhuisd naar Italië. Daar maakten ze banden voor wielrenners als Merckx, Anquetil, Gimondi, Ritter en nog een bergje anderen. In 1980 werd het bedrijf overgenomen door Pirelli en toen is het merk Clement een tijdje van de radar geweest tot van de week, dus.

.